غذای کمکی :هر آنچه مادران جوان باید بدانند❤️

غذای کمکی یکی از مهم‌ترین مراحل در رشد و توسعه کودک است که باید با دقت و توجه زیادی انجام شود. این مرحله معمولاً از ۶ ماهگی آغاز می‌شود، زمانی که شیر مادر یا شیر خشک دیگر به تنهایی برای تأمین تمام نیازهای غذایی کودک کافی نیست. در این مقاله، نکاتی کلیدی درباره غذاهای کمکی و نحوه معرفی آن‌ها به کودک آورده شده است.

۱. چرا باید غذای کمکی را شروع کنیم؟

شیر مادر یا شیر خشک از ۰ تا ۶ ماهگی بهترین تغذیه برای کودک است، اما از حدود ۶ ماهگی نیازهای غذایی کودک فراتر از آن چیزی است که شیر می‌تواند فراهم کند. کودک در این سن به تدریج به انرژی و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد که از طریق غذای کمکی تأمین می‌شود.

۲. چه زمانی باید غذای کمکی را شروع کرد؟

شروع غذای کمکی به طور معمول در حدود ۶ ماهگی توصیه می‌شود. این زمان به دلیل توانایی کودک برای نشستن و کنترل عضلات گردن است که به او این امکان را می‌دهد که غذا را بخورد. البته هر کودک متفاوت است و برخی ممکن است نیاز به غذای کمکی کمی زودتر یا دیرتر داشته باشند.

۳. چه غذایی را باید اول معرفی کنیم؟

اولین غذای کمکی باید ساده، سالم و بدون افزودنی‌ها باشد. معمولاً توصیه می‌شود که غذاهای غلات مانند پوره برنج یا پوره سبزیجات (مثل سیب‌زمینی، هویج، کدو حلوایی) را به کودک معرفی کنید. همچنین می‌توانید از میوه‌هایی مثل سیب یا گلابی پخته و نرم‌شده شروع کنید.

۴. نکات مهم در معرفی غذاهای کمکی:

• یک به یک غذاها را معرفی کنید: برای شناسایی حساسیت‌های احتمالی، غذاها را یکی یکی به کودک معرفی کنید و بین هر غذای جدید حداقل ۲ تا ۳ روز فاصله بگذارید.
• تدریجی بودن: شروع با غذاهای نرم و ساده و تدریجی اضافه کردن مواد مختلف به رژیم غذایی کودک، به او کمک می‌کند تا به طعم‌ها و بافت‌های جدید عادت کند.
• دقت به مواد غذایی آلرژی‌زا: برخی مواد غذایی ممکن است باعث حساسیت در کودک شوند. برای مثال، عسل، بادام‌زمینی، تخم‌مرغ و ماهی باید با احتیاط و طبق توصیه پزشک به کودک داده شوند.
• توجه به بافت غذا: در ابتدا غذا باید به صورت پوره و نرم باشد. با گذشت زمان و افزایش سن کودک، می‌توان بافت غذاها را کمی غلیظ‌تر و تکه‌ای کرد.

۵. آیا شیر مادر یا شیر خشک هنوز اهمیت دارد؟

بله! شیر مادر یا شیر خشک همچنان مهم‌ترین منبع تغذیه‌ای کودک در ماه‌های اول بعد از شروع غذای کمکی است. غذای کمکی فقط به عنوان مکملی برای تأمین مواد مغذی بیشتر و تطابق با رشد کودک عمل می‌کند، نه جایگزین شیر.

۶. غذاهای مناسب برای ۶ تا ۱۲ ماهگی

در این سن، می‌توانید انواع مختلفی از غذاها را به کودک معرفی کنید:

• پوره میوه‌ها و سبزیجات (سیب، گلابی، هویج، کدو، سیب‌زمینی)
• غلات مانند برنج، جو، گندم
• پوره گوشت مرغ یا گوشت قرمز
• ماست طبیعی، پنیر نرم

۷. غذاهای پرهیز شده

برخی از غذاها برای کودک در سنین کم مناسب نیستند و باید از آن‌ها پرهیز کرد:

• عسل: خطر ابتلا به بوتولیسم دارد.
• شیر گاو: به عنوان شیر اصلی کودک از ۰ تا ۱۲ ماه توصیه نمی‌شود.
• غذاهای شور و چرب: از دادن غذاهای پرنمک و پرچرب پرهیز کنید.
• مغزهای بادامی و مواد سفت: که ممکن است خطر خفگی ایجاد کنند.

۸. چطور غذا را به کودک معرفی کنیم؟

توصیه می‌شود که غذای کمکی را به آرامی و با صبر به کودک معرفی کنید. او ممکن است ابتدا علاقه‌ای به غذا نداشته باشد یا حتی از خوردن آن امتناع کند، اما به تدریج می‌توانید توجه کودک را جلب کرده و او را تشویق به خوردن کنید.

۹. خطرات و مراقبت‌ها

همیشه باید به خطرات احتمالی مانند خفگی کودک توجه داشته باشید. از غذاهای تکه‌تکه یا سفت که می‌تواند کودک را خفه کند، پرهیز کنید. همچنین همیشه مراقب باشید که غذای کمکی تازه و بهداشتی باشد.

۱۰. جمع‌بندی

غذای کمکی نقش مهمی در رشد کودک دارد و باید به تدریج و با دقت شروع شود. با رعایت توصیه‌ها و مشورت با پزشک، می‌توانید این مرحله را به خوبی مدیریت کنید و به سلامت و خوشبختی کودک خود کمک کنید.

اگر مادر جوان هستید و هنوز مطمئن نیستید که چه غذایی مناسب کودک شماست، همیشه بهترین گزینه مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه است.

تغذیه پیشنهادی برای شروع غذای کمکی

بعد از 6ماهگی شیر مادر برای رشد کودک کافی نیست. کودکان علاوه بر شیر مادر یا شیرخشک به مکمل‌های غذایی نیز نیاز دارند.

پوره سبزیجات:

سبزیجاتی مانند هویج، کدو، سیب‌زمینی یا کدو حلوایی را بخارپز کرده و سپس پوره کنید. این مواد منبع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند.

پوره میوه‌ها:

میوه‌هایی مانند موز، سیب، گلابی و هلو را پوره کنید. این میوه‌ها شیرین و خوشمزه بوده و معمولا کودکان به راحتی آن‌ها را می‌پذیرند.

غلات پخته:

برنج پخته‌شده و پوره‌شده یا غلات کودک که با آب یا شیر مادر مخلوط شده باشد، منبع غنی از کربوهیدرات و انرژی است.

پروتئین:

در حدود ۷ تا ۸ ماهگی، می‌توانید به تدریج پروتئین‌هایی مانند مرغ پخته و نرم‌شده، تخم‌مرغ (زرده پخته) و حبوبات پوره‌شده را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید.

لیست مواد غذایی مناسب کودک ۶ ماهه

۱. پوره میوه:

میوه‌های نرم و رسیده مانند آلو، هلو، موز و … را می‌توان پوره کرده و به کودک داد. در ابتدا کمی با نوک قاشق و سپس تدریجاً مقدار آن را افزایش دهید.

۲. آرد برنج یا جو:

می‌توانید آرد برنج یا جو را با اضافه کردن آب جوش به آن پخته و به صورت پوره به کودک خود بدهید.

۳. سوپ سبزیجات:

می‌توانید سبزیجاتی مانند هویج، کدو و اسفناج را بپزید و بعد از پختن آنها را پوره کنید.

۴. پوره گوشت:

می‌توانید گوشت مرغ یا گوشت قرمز را پخته و پوره کنید تا به کودک خود بدهید.

نکته:

هر کودک ممکن است به طور متفاوت به مواد غذایی واکنش نشان دهد. بنابراین، مهم است که توجه کافی به علائم و واکنش‌های کودک خود داشته باشید و در صورت نیاز، با پزشک متخصص اطفال یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

مواد غذایی که کودکان ۶ ماهه نباید بخورند

کودک در این مرحله از رشد خود نباید این مواد را مصرف نکند:

۱. مواد غذایی حساسیت زا:

در این مرحله، باید از مواد غذایی محتمل برای الرژی و حساسیت‌ها اجتناب کنید.

۲. شکر و مواد شیرین کننده:

با شروع غذای کمکی بهتر است از اضافه کردن شکر و مواد شیرین کننده به غذای کودک خودداری کنید. کودکان در این مرحله نباید عادت به طعم شیرین بگیرند.

بهتر است غذاهای طبیعی و بدون افزودنی را مصرف کنند.

۳. مواد غذایی سنگین:

کودک  هنوز قادر به هضم مواد غذایی سنگین مانند گوشت قرمز یا مواد چرب نیست.

بهتر است از مواد غذایی سبک و آسان هضم مانند میوه‌ها، سبزیجات نرم و غلات کامل استفاده کنید.

۴. مواد غذایی سفت:

کودک هنوز نمی‌تواند مواد غذایی سفت را به راحتی بجود یا ببلعد. بنابراین، بهتر است از مواد غذایی نرم و پوره شده استفاده کنید.

۵. عسل:

عسل در این مرحله به دلیل خطر ابتلا به بوتولیسم (یک نوع باکتری) نباید به کودک داده شود. عسل تا پنج سالگی مناسب نیست.

بعضی از اقلام خوراکی در دسته مواد غذایی مناسب کودک شش ماهه قرار نمی گیرند. شما نباید به کودک 6 ماهه میگو، شیر گاو، تخم مرغ، انواع ماهی، پنیر، بستنی، خرما، مرکبات، بیسکوییت، کالباس و سوسیس، شکلات، چیس، کنسرو، عسل، آبمیوه، سبزیجات و صیفی جات خام، کره بادام زمینی بدهید.

لیست غذا برای مادران شیرده،‌ راههای افزایش کیفیت و مقدار شیر مادر

غذای کمکی کودک۶ماهه

نکته قابل توجه مادران جوان این است که هر هفته فقط یک ماده غذایی جدید را به رژیم غذاي كمكي نوزاد 6 ماهه اضافه کنید. تا در صورت بروز نشانه های حساسیت بدانید که مربوط به کدام ماده غذایی بوده است.

ابتدا با مقدار کم شروع و در وعده ها و روزهای بعد  مقدار آن را اضافه کنید.

به طور مثال اگر با پوره میوه شروع کردید در روز های اول فقط به اندازه قاشق چایخوری از آن را به کودک بدهید و با گذشت یک هفته مقدار آن را به 2 الی 3 قاشق در هفته افزایش دهید.

لیست مواد غذایی مناسب کودک شش ماهه

در سن شش ماهگی، کودک به تدریج آماده شروع غذای کمکی می‌شود. در این سن، سیستم گوارش کودک قادر است غذاهای نرم و ساده را هضم کند. در اینجا لیستی از مواد غذایی مناسب برای کودک شش ماهه آورده شده است که می‌توانید به تدریج به رژیم غذایی او اضافه کنید:

۱. برنج پخته شده یا پوره برنج

برنج یکی از اولین غذاهایی است که می‌توان به کودک معرفی کرد. این غذا باید به صورت پوره نرم و رقیق شده باشد. برنج سفید یا قهوه‌ای برای کودک مناسب است.

۲. سبزیجات پخته شده (پوره شده)

سبزیجاتی مانند هویج، کدو حلوایی، سیب‌زمینی، نخود فرنگی، و بروکلی را می‌توان به صورت پوره نرم به کودک داد. این سبزیجات باید به خوبی پخته و له شوند تا به راحتی توسط کودک خورده شوند.

۳. میوه‌ها (پوره شده)

میوه‌هایی که به راحتی می‌توانند به صورت پوره یا له شده مصرف شوند شامل:

• سیب
• گلابی
• موز
• هلو
• آووکادو

این میوه‌ها را می‌توانید به صورت پوره نرم به کودک بدهید. موز به دلیل بافت نرم و طعم خوشایندش برای شروع مناسب است.

۴. ماست ساده (بدون شکر یا طعم‌دهنده)

ماست ساده، بدون افزودنی‌های شیرین‌کننده یا طعم‌دهنده، می‌تواند گزینه خوبی برای اضافه کردن به رژیم غذایی کودک باشد. ماست حاوی پروبیوتیک‌ها و کلسیم است که برای رشد کودک مفید است.

۵. گوشت پخته شده و پوره شده

گوشت مرغ، گوشت گاو یا گوسفند پخته شده و له شده را می‌توان به صورت پوره به کودک داد. گوشت‌های سفید (مثل مرغ) به طور معمول آسان‌تر از گوشت قرمز برای هضم هستند.

۶. عدس و حبوبات پخته شده

حبوبات مانند عدس یا نخود پخته شده و له شده می‌توانند به عنوان یک منبع خوب پروتئین و آهن برای کودک در این سن مناسب باشند.

۷. تخم‌مرغ (با احتیاط)

تخم‌مرغ یکی از منابع خوب پروتئین است که می‌توان آن را به صورت پخته و نرم به کودک معرفی کرد. اما برای شروع باید به دقت مراقب علائم حساسیت باشید.

۸. کدو و کدو سبز

کدو و کدو سبز پخته شده و له شده گزینه خوبی برای شروع غذاهای کمکی هستند. این سبزیجات دارای طعم ملایم و بافت نرم هستند که برای کودک قابل هضم‌اند.

۹. گلابی و سیب پخته

این میوه‌ها را می‌توانید به صورت پوره نرم یا قطعات ریز شده به کودک بدهید. گلابی و سیب به راحتی هضم می‌شوند و معمولاً برای کودک خوشایند هستند.

نکات مهم:

• شروع با یک ماده غذایی: برای شناسایی آلرژی‌های احتمالی، توصیه می‌شود که تنها یک نوع غذا را در هر بار به کودک معرفی کنید و بین هر غذای جدید حداقل ۲ تا ۳ روز فاصله بگذارید.
• بافت غذا: غذا باید به صورت پوره یا له شده و با مقدار کمی آب یا شیر رقیق شود تا کودک بتواند راحت‌تر آن را بخورد.
• مواظبت از خطرات احتمالی: غذاهایی که خطر خفگی دارند مانند بادام‌زمینی یا تکه‌های بزرگ غذا باید به دقت اجتناب شوند.

هر کودک ممکن است واکنش متفاوتی به غذاهای جدید نشان دهد، بنابراین صبر و حوصله در این مرحله بسیار مهم است.

طرز تهیه فرنی

ابتدا یک قاشق آرد برنج و یک لیوان آب را در درون ظرف میریزیم و روی حرارت قرار می دهیم و مرتب هم میزنیم تا مخلوط جوش بیاید.

سپس شعله را کم می کنیم و شیر را به آن اضافه می کنیم.

طرز تهیه حریره بادام

ابتدا بادام ها باید در آب خیس کنید و یا در آب جوش بریزید.
پوست بادام را بگیرید و بعد از خشک شدن آن را آسیاب کنید.
سپس در یک قابلمه آب، آرد برنج و پودر بادام را اضافه کنید. و روی حرارت کم بگذارید تا به جوش بیاید.
بعد از گذشت نیم ساعت آماده می شود.

طرز تهیه پوره

برای تهیه پوره میوه پوست میوه را بگیرید آن را با یک لیوان آب بپزید.سپس آن را له کنید و به عنوان غذای کمکی به فرزندتان بدهید.

طرز تهیه سوپ

گوشت گوسفند یا مرغ، سیب زمینی، هویج، جعفری را داخل یک غذا ساز کودک بریزید سپس به آن آب اضافه کنید تا خوب بپزد در آخر سوپ را به صورت له شده به کودک بدهید.

سوپ ۱:

گوشت بدون چربی یک تکه خورشتی
برنج 1 قاشق مربا خوری
سیب زمینی

تمامی مواد را به طور کامل با یکدیگر پخته و سپس آن را کاملا له کنید تا مواد به صورت یکدست شود.

سوپ ۲

گوشت بدون چربی یک تکه خورشتی
برنج 1 قاشق مربا خوری
سیب زمینی
هویج
تمامی مواد را به طور کامل با یکدیگر پخته و سپس آن را کاملا له کنید تا مواد به صورت یکدست شود.

 فرنی برای کودک 6 ماهه

مواد لازم:

آرد برنج (خانگی) 1 قاشق مربا خوری سر صاف

آب و یا شیر خشک 120 سی سی معادل نصف لیوان

طرز تهیه:

آرد برنج را با آب یا شیر در ظرفی ریخته مخلوط کرده و با شعله ملایم مرتب به هم میزنیم تا کمی از حالت آبکی خارج شود.

به یاد داشته باشید که فرنی خصوصا در روز های اول نباید غلیظ باشد!

 حریره بادام برای کودک 6 ماهه

مواد لازم:

بادام شیرین 5 عدد

آب و یا شیر خشک نعف لیوان

آرد برنج به مقدار کم

طرز تهیه

برای تهیه پودر بادام ابتدا بادام ها را به مدت چند ساعت در آب گرم خیس کرده و سپس پوست آنها را جدا می کنیم.  سپس با استفاده از رنده ریز و یا هر وسیله دیگری آنها را به صورت بسیار ریز خرد می کنیم.

شیر یا آب را با آن مخلوط کرده بر روی شعله ملایم همانند فرنی هم میزنیم تا کمی از حالت آبکی خارج شود.

هشدار:

مراقب علائم حساسیت به آجیل ها و مغز ها باشید! درصورت مشاهده هریک با درنظر گرفتن دستورات پزشک متخصص نوزادان، حریره بادام تا پایان یک سالگی از برنامه غذایی برای نوزاد 6 ماهه حذف کرده و به همان میزان فرنی را جایگزین کنید.

نظم دهنده اتاق کودک

آموزش مهارتهای زندگی و فوت و فن خانه داری مورد نیاز فرزندان